COVID-19 και μουσεία

Στη σελίδα αυτή συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις επιπτώσεις της πανδημίας του COVID-19 στη λειτουργία των μουσείων.

Τα μουσεία στην Ελλάδα ξανανοίγουν στο κοινό στις 15 Ιουνίου 2020.

Οδηγίες του Υπουργείου Πολιτισμού

Σύμφωνα με τις υποδείξεις του Υπουργείου Πολιτισμού, οι επισκέπτες των μουσείων, για τη προστασία τους, πρέπει να ακολουθούν τους ακόλουθους κανόνες:

α) Χώρος

  • Στα μουσεία ισχύει ο κανόνας της απόστασης των 1,5 μέτρων κατ’ ελάχιστον για ανοικτούς χώρους και 2 μέτρων για κλειστούς χώρους. Ειδικότερα στις ουρές πρέπει να τηρούνται αποστάσεις 1,5 μέτρου.
  • Θα πρέπει να υπολογιστεί ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός επισκεπτών ανά χώρο, στο πλαίσιο τήρησης των απαιτούμενων αποστάσεων και να ληφθεί κάθε μέριμνα έτσι ώστε να μην υπάρχει υπερσυγκέντρωση ατόμων σε μία αίθουσα/έναν χώρο του μουσείου.
  • Κάθε μουσείο θα πρέπει να αξιολογήσει τις δυνατότητες διαχείρισης κοινού και να ορίσει τον μέγιστο αριθμό επισκεπτών που μπορεί να διαχειριστεί ταυτόχρονα με ασφάλεια.
  • Οι κλειστοί και στεγαζόμενοι χώροι θα πρέπει να αερίζονται επαρκώς. Σχετικά με τονκλιματισμό δείτε την ενότητα (β)
  • Στους κλειστούς χώρους θα πρέπει να γίνονται απολυμάνσεις με διάλυμα χλωρίνης 10:1, δηλαδή 9 μέρη νερό και 1 μέρος χλωρίνης καθημερινά. Αυτό ισχύει και για τους χώρους
    υγιεινής. Για επιφάνειες που είναι πιθανό να καταστραφούν από τη χρήση υποχλωριώδους νατρίου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αιθανόλη συγκέντρωσης 70%. Ιδιαίτερη έμφαση θα
    πρέπει να δίνεται σε επιφάνειες που αγγίζονται συχνά όπως πόμολα, διακόπτες, κουπαστές κ.ο.κ.
  • Θα πρέπει να προγραμματίζονται τακτικές απολυμάνσεις καθώς και η προμήθεια και τοποθέτηση απολυμαντικών μέσων (ατομικής υγιεινής και χώρων), και η προμήθεια και
    διάθεση ατομικών μέσων προστασίας.
  • Στους χώρους υγιεινής θα πρέπει να εφαρμόζονται κανόνες οι οποίοι περιλαμβάνουν:
    o Καλό αερισμό
    o Κλειστό καπάκι λεκάνης πριν χρησιμοποιηθεί το καζανάκι
    o H χρήση χάρτινων ή πλαστικών καλυμμάτων λεκάνης μίας χρήσης είναι επιθυμητή
    o Τρεχούμενο νερό και εφοδιασμός με σαπούνι, χάρτινες χειροπετσέτες, ποδοκίνητο δοχείο απορριμμάτων
    o Όπου είναι εφικτό να χρησιμοποιείται εξοπλισμός με φωτοκύτταρο ή με διακόπτη ποδιού (π.χ. για τη βρύση, το σαπούνι)
    o Να μην χρησιμοποιείται μηχάνημα για στέγνωμα των χεριών
    o Ουρά με αποστάσεις 1,5 μέτρου και ειδική σήμανση αναμονής των επισκεπτών
    o Σύσταση για χρήση μη ιατρικής μάσκας
    o Σε περίπτωση που νιπτήρες έχουν να χρησιμοποιηθούν πολύ καιρό συστήνεται να τρέξει ζεστό νερό για 5 λεπτά πριν από την πρώτη χρήση
    o Τακτικό καθαρισμό και απολύμανση (αρκετές φορές την ημέρα, ανάλογα με το ωράριο του κάθε μουσείου)
  • Η λειτουργία εστιατορίων/café στους χώρους των μουσείων διέπεται από τις οδηγίες που έχουν δοθεί για τους χώρους εστίασης γενικότερα. Τα τραπέζια και οι καρέκλες θα πρέπει
    να απολυμαίνονται πριν τη χρήση τους.
  • Η λειτουργία πωλητηρίων στους χώρους των μουσείων διέπεται από τις οδηγίες που έχουν δοθεί για τους χώρους λιανεμπορίου γενικότερα.
  • Σε περίπτωση που υπάρχουν άλλοι χώροι με πιθανή συγκέντρωση κοινού (π.χ. ερμάρια, κοινόχρηστοι υπολογιστές κ.λπ.) θα πρέπει να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα όπως
    ουρά με αποστάσεις 1,5 μέτρου, γάντια στην περίπτωση υπολογιστών κ.ο.κ.
  • Όπου υπάρχουν ουρές θα πρέπει να προβλεφθεί ειδική σήμανση για την αναμονή των επισκεπτών
  • Η χρήση ανελκυστήρων πρέπει να είναι περιορισμένη και η χρήση μάσκας εντός καθίσταται υποχρεωτική. Συστήνεται η τοποθέτηση αντισηπτικού αλκοολούχου διαλύματος εντός και
    εκτός των ανελκυστήρων.

β) Κλιματισμός

  • Συντήρηση των εγκαταστάσεων κλιματισμού και αντικατάστασης των φίλτρων όπου απαιτείται. Η συντήρηση και αντικατάσταση των φίλτρων θα εκτελούνται με χρήση και λήψη όλων των προστατευτικών μέτρων (ατομική προστασία, αερισμός χώρου όπου είναι τεχνικά εφικτό, ασφαλής αποκομιδή των φίλτρων που αντικαθίστανται) συμπεριλαμβανομένης της αναπνευστικής προστασίας.
  • Συνεχής λειτουργία των εγκαταστάσεων κλιματισμού όπου επιβάλλεται από τις συνθήκες για την προστασία των εκθεμάτων. Όπου δεν επιβάλλεται, οι εγκαταστάσεις κλιματισμού
    θα λειτουργούν τουλάχιστον δύο ώρες πριν από το ωράριο λειτουργίας του Μουσείου και δύο ώρες μετά το ωράριο λειτουργίας του Μουσείου.
  • Φυσικός αερισμός και αύξηση της παροχής του νωπού αέρα, όπου είναι τεχνικά εφικτό, με απαραίτητη όμως προϋπόθεση τη διασφάλιση των απαιτούμενων συνθηκών για την προστασία των εκθεμάτων.
  • Συστηματική λήψη όλων των κατάλληλων μέτρων για τη σωστή λειτουργία των κλιματιστικών εγκαταστάσεων και αποφυγή δημιουργίας εστιών μόλυνσης και από άλλους μικροοργανισμούς.
  • Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται ότι θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τον συνεχή ή τουλάχιστον συστηματικό φυσικό αερισμό του χώρου μέσω ανοιγμάτων (παράθυρα, εξωτερικές θύρες) ακόμη και με παράλληλη χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων.

γ) Ροή επισκεπτών

  • Οι επισκέπτες είναι υποχρεωμένοι να φορούν μη ιατρική μάσκα και να χρησιμοποιούν αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα (70%).
  • Οι επισκέπτες θα πρέπει να τηρούν αποστάσεις 1,5 μέτρου σε ανοικτούς χώρους και 2 μέτρων σε κλειστούς.
  • Ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί ως προς τη ροή του κοινού κατά την είσοδο και έξοδό τους από το μουσείο. Προτείνεται διαχωρισμός διαδρομών και διάκριση εισόδου – εξόδου, όπου αυτό είναι εφικτό, καθώς και κίνηση επισκεπτών σε μονή διαδρομή όπου είναι εφικτό.
  • Κατά την είσοδο και έξοδο θα πρέπει να τηρούνται ουρές με αποστάσεις 1,5 μέτρου.
  • Ως προς τα εισιτήρια προτείνεται:
    o Εκτεταμένη χρήση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου για συγκεκριμένη ημέρα και ώρα, με συγκεκριμένο όριο εισιτηρίων ανά ώρα βάσει της δυναμικότητας κάθε μουσείου έτσι ώστε να ελέγχεται κατά το δυνατόν η ροή των επισκεπτών.
    o Ανέπαφος έλεγχος εισιτηρίων (με scanner)
    o Τοποθέτηση χωρισμάτων σε ταμεία και γκισέ – Στα ταμεία θα πρέπει να τηρείται ουρά με αποστάσεις 1,5 μέτρου
    o Αποφυγή δυνατότητας αγοράς εισιτηρίων επιτόπου – επιθυμητή είναι η προαγορά, καθώς αλλιώς θα παρατηρηθούν μεγάλες ουρές στα ταμεία.
    o Ανέπαφες συναλλαγές όπου απαιτούνται (χρήση POS)
    o Ειδική πρόβλεψη για την εξυπηρέτηση ΑΜΕΑ, ατόμων άνω των 65, εγκύων κ.λπ.
  • Τοποθέτηση σχετικών σημάνσεων που να βοηθούν τους επισκέπτες να κινηθούν στο μουσείο και να ακολουθήσουν τις οδηγίες
  • Σε περίπτωση που πραγματοποιούνται οργανωμένες ξεναγήσεις με ξεναγό, θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι αποστάσεις και τα μέτρα, χρήση ασύρματης ξενάγησης, αποφυγή χρήσης κοινόχρηστων συσκευών (tablets, ακουστικά κ.λπ.). Οι ομαδικές ξεναγήσεις δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα δέκα οκτώ (18) άτομα.

δ) Ασφάλεια εργαζομένων

  • Όλοι οι εργαζόμενοι οι οποίοι έρχονται σε επαφή με το κοινό (ταμεία, ταξιθεσία, καθαρισμός, ασφάλεια κ.ο.κ) θα πρέπει να χρησιμοποιούν προστατευτική μη ιατρική μάσκα και να χρησιμοποιούν αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα (70%) για τα χέρια
  • Όλος ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται θα πρέπει να έχει απολυμαίνεται τακτικά με τον ενδεικνυόμενο από τον κατασκευαστή τρόπο
  • Οι χρησιμοποιημένες από τους εργαζόμενους υφασμάτινες μη ιατρικές μάσκες θα πρέπει να τοποθετούνται σε πλαστικές σακούλες, να πλένονται στους 60ο βαθμούς και να σιδερώνονται.
  • Για την ευκολότερη ιχνηλάτηση συστήνεται η καταγραφή εισερχομένων-εξερχομένων εργαζομένων και η ύπαρξη τυχόν συμπτωμάτων
  • Εργαζόμενοι που εμφανίσουν συμπτώματα ασθένειας θα πρέπει να απομακρύνονται άμεσα από τον χώρο φορώντας οπωσδήποτε μάσκα
  • Το απασχολούμενο προσωπικό θα πρέπει να ενημερωθεί για τους κανόνες υγιεινής, την τήρηση των κανόνων ασφαλείας και την αντιμετώπιση πιθανών δυσλειτουργιών, λαμβάνοντας σχετική μέριμνα και για την ενημέρωση των επισκεπτών κατά την είσοδό τους.

 


Οδηγίες από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM)

Τα μουσεία ξανανοίγουν μετά την καραντίνα: Διασφάλιση της ασφάλειας του κοινού και του προσωπικού

Καθώς τα μουσεία ξανανοίγουν στις περισσότερες χώρες, είναι αναγκαίο να αναθεωρήσουν και να ενημερώσουν τα πρωτόκολλα τους για την διασφάλισή της υγείας όλων και να μπορέσουν να ανοίξουν ξανά σωστά. Ενώ οι εθνικοί κανονισμοί διαφέρουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη εξέλιξη της πανδημίας COVID-19, υπάρχουν ορισμένα βασικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την προστασία της υγείας τόσο των επισκεπτών όσο και του προσωπικού.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ

  • Καθορίστε έναν μέγιστο αριθμό επισκεπτών που επιτρέπεται στο μουσείο και ενημερώστε το κοινό για αυτό.
  • Ορίστε έναν μέγιστο αριθμό επισκεπτών ανά αίθουσα έκθεσης και ενημερώστε το κοινό (συνιστάται να ορίσετε έναν μέγιστο αριθμό ατόμων ανά τετραγωνικό μέτρο για να επιτρέψετε απόσταση ασφαλείας 1,5 μ μεταξύ κάθε επισκέπτη)
  • Προσδιορίστε τον μέσο χρόνο επίσκεψης για να καθορίσετε το χρονικό περιορισμό (μέγιστο χρόνο παραμονής) κάθε επίσκεψης.
  • Εξετάστε ενδεχόμενο σταδιακού ανοίγματος εκθέσεων.
  • Στο μέτρο του δυνατού, δημιουργήστε ένα σύστημα κρατήσεων (online, μέσω τηλεφώνου ή / και μέσω e-mail), ώστε να ελέγχετε τη ροή των επισκεπτών.
  • Δημιουργήστε ένα ηλεκτρονικό σύστημα έκδοσης εισιτηρίων. Τα ηλεκτρονικά εισιτήρια να μπορούν να σαρωθούν από τους ίδιους τους επισκέπτες στην είσοδο του μουσείου.
  • Εξετάστε το ενδεχόμενο παράτασης των ωρών λειτουργίας.
  • Εξετάστε το ενδεχόμενο ωρών λειτουργίας αφιερωμένων σε συγκεκριμένες ομάδες κοινού (π.χ. κοινό άνω των 65 ετών).
  • Συνιστάται η αποθάρρυνση επίσκεψης σε άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου
  • Ενημερώστε το κοινό σχετικά με τους περιορισμούς και νέους κανονισμούς που τίθενται σε ισχύ, τόσο στον ιστότοπο του ιδρύματος σας, όσο και πριν από την είσοδό των επισκεπτών στο μουσείο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ – ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΡΟΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ

  • Αποφύγετε ή διαχειριστείτε τις ουρές αναμονής σε εισόδους και ταμεία.
  • Εξετάστε το ενδεχόμενο σηματοδότησης στο δάπεδο για τις ουρές, ώστε να διασφαλίσετε ότι διατηρείται η συνιστώμενη απόσταση 1,5 μέτρων.
  • Εξασφαλίστε την συνιστώμενη απόσταση μεταξύ επισκεπτών σημείων υποδοχής, με πιθανή εγκατάσταση  διαχωριστικού τζαμιού  για την προστασία του προσωπικού και των επισκεπτών.
  • Κλείστε τα βεστιάρια που απαιτούν την παρουσία προσωπικού (τα ντουλαπάκια μπορούν να παραμείνουν διαθέσιμα εάν απολυμαίνονται τακτικά μεταξύ των χρήσεων) για να αποφευχθεί ο περιττός χειρισμός και η άμεση επαφή.
  • Βεβαιωθείτε ότι διατηρούνται ξεχωριστές ροές εισόδου / εξόδου και παρέχετε μιας κατευθυνσης περιήγηση στις αίθουσες (εάν είναι δυνατόν).
  • Ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα μπορούν να παρέχονται μόνο εφόσον ηρείται η απόσταση ασφαλείας μεταξύ των συμμετεχόντων. Σε αυτή την περίπτωση, ορίστε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους για ομαδικές επισκέψεις και περιορίστε τον μέγιστο αριθμό συμμετεχόντων.
  • Τα ανοίγματα κοινών εμπορικών χώρων και εστίασης (καφετέρια, βιβλιοπωλείο, καταστήματα) υπόκεινται σε συγκεκριμένους εθνικούς κανονισμούς.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ – ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

  • Εγκαταστήστε συσκευές απολύμανσης χεριών στην είσοδο του μουσείου και τοποθετήστε ενημερωτικές πινακίδες για να ενθαρρύνετε τους επισκέπτες να σεβαστούν τα ισχύοντα μέτρα υγειινής.
  • Βεβαιωθείτε ότι οι επισκέπτες έχουν εύκολη πρόσβαση στις  τουαλέτες (ωστε να να μπορούν να πλένουν τα χέρια τους με σαπούνι και ζεστό νερό και κατά προτίμηση, να χρησιμοποιούνται είδη υγιεινής μίας χρήσης). Η πρόσβαση στις τουαλέτες να ακολουθεί τους κανόνες της ισχύουσας κοινωνικής απόστασης (σήμανση στο έδαφος κ.λπ.)
  • Βεβαιωθείτε ότι συσκευές όπως ηχητικοί οδηγοί, ακουστικά και άλλος παρόμοιος εξοπλισμός που απαιτούν χειρισμό απολυμαίνονται συστηματικά μετά από κάθε χρήση. Σε διαφορετική περίπτωση δεν πρέπει να διατίθενται στο κοινό.
  • Οι εγκαταστάσεις  για άτομα με αναπηρία και οι συσκευές με κουμπιά ελέγχου για εκπαιδευτικούς σκοπούς πρέπει να καθαρίζονται συχνά και συστηματικά με απολυμαντικά.
  • Οι εσωτερικές πόρτες να παραμείνουν ανοιχτές, εάν είναι δυνατόν. Διαφορετικά, πρέπει να απολυμαίνονται κάθε φορά που χρησιμοποιούνται

ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ

  • Περιορισμός της πρόσβασης σε δωμάτια και εγκαταστάσεις που δεν μπορούν να καθαριστούν ή να απολυμανθούν πλήρως
  • Κλείσιμο εγκαταστάσεων (π.χ. σύγχρονη τέχνη) που περιλαμβάνουν αλληλεπίδραση επισκέπτη
  • Οι ανελκυστήρες πρέπει να προορίζονται για άτομα με μειωμένη κινητικότητα και μόνο, διασφαλίζοντας ότι η απόσταση 1,5 μ. εφαρμόζεται από κάθε χρήστη. Τα κουμπιά ελέγχου πρέπει να απολυμαίνονται μετά από κάθε χρήση.
  • Εάν οι κοινόχρηστοι χώροι δεν επιτρέπουν την εφαρμογή των κανόνων κοινωνικής απόστασης, θα μπορούσε να εξεταστεί η προσαρμογή των χρόνων επίσκεψης και της κυκλοφορίας

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

  • Το προσωπικό ασφαλείας πρέπει να είναι παρών στη υποδοχή  και στις αίθουσες του μουσείου για να διασφαλίστει όχι μόνο ότι υπάρχει επαρκής απόσταση μεταξύ του επισκέπτη και των έργων που εκτίθενται, αλλά και για να βεβαιωθεί ότι υπάρχει επαρκής απόσταση μεταξύ των ίδιων των επισκεπτών. Εάν είναι απαραίτητο, για να διασφαλιστεί η ασφάλεια των έργων και των επισκεπτών, οι ομάδες μπορούν να συμπληρωθούν από επιπλέον προσωπικό
  • Η παροχή  στο προσωπικό επαρκών προστατευτικών  μέσων (προστασία χώρου ταμείου και υποδοχής, μάσκες, απολυμαντικά), υποχρεωτική προϋπόθεση για άνοιγμα στο κοιν

ΜΕΤΡΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ

  • Αυξήστε τα διαστήματα καθαρισμού σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς
  • Όλοι οι χώροι του μουσείου που είναι προσβάσιμοι από το κοινό θα καθαρίζονται μια φορά την ημέρα , τουλάχιστον
  • Για να διασφαλίσετε τη διατήρηση των συλλογών των μουσείων, δείτε επίσης τις ενημερωμένες προτάσεις σχετικά με το θέμα

ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

  • Εξετάστε τη βιώσιμη προσαρμογή των σχεδίων έκτακτης ανάγκης
  • Επεκτείνετε τον ήδη ισχύοντα δανεισμό των έργων για να ελαχιστοποιήσετε την κίνηση, το χειρισμό και τη μεταφορά των αντικειμένων.
  • Οι χώροι οι οποίοι είναι προσβάσιμοι από το προσωπικό θα πρέπει να καθαρίζονται σύμφωνα με τις εθνικές οδηγίες.
  • Ο κοινός εξοπλισμός που χρησιμοποιείται από πολλά μέλη του προσωπικού θα πρέπει να απολυμαίνεται τακτικά. Ελλείψει προτύπων απολύμανσης, αυτός ο εξοπλισμός δεν πρέπει να χρησιμοποιείται.
  • Το προσωπικό θα καθαρίζει καθημερινά τον χώρο εργασίας με μαντηλάκια με βάση το αλκοόλ ή χαρτί με απολυμαντικό, ανεξάρτητα από την υπηρεσία καθαρισμού που υπάρχει.
  • Συνιστάται η συνέχιση της εργασίας από το σπίτι σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς οποιουδήποτε υπαλλήλου η δραστηριότητα δεν απαιτεί φυσική παρουσία στο μουσείο.

 

Τέλος, συνιστάται σε μουσεία που δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτά τα μέτρα να επεκτείνουν το προσωρινό τους κλείσιμο.

 

Μπορείτε να δείτε τις επικαιροποιημένες οδηγίες ασφαλούς λειτουργίας κλειστών μουσείων από το ΥΠΠΟΑ εδώ.
11/10/21