Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Πνευματικής Ιδιοκτησίας 2020, εμείς, οι υπογράφοντες οργανισμοί, καλούμε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization – WIPO) να λάβει μέτρα για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Η παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω των καταστροφικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Σε διεθνές επίπεδο βιβλιοθήκες, αρχεία, μουσεία και άλλοι πολιτιστικοί οργανισμοί, μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι δοκιμάζονται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής όπως πυρκαγιές, πλημμύρες και άλλες καταστροφές. Η καταστροφή ή εξαφάνιση των πολιτιστικών αγαθών υποβαθμίζει την κληρονομία όλων των εθνών. Η ανάγκη για δράση είναι επιτακτική και οφείλει να συμβαδίζει με τους στόχους 13 και 11.4 της Διακήρυξης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ο οποίος θέτει τους διεθνείς κανόνες για τα πνευματικά δικαιώματα, έχει ευθύνη να δράσει έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι θα διασωθούν οι σημαντικές και μοναδικές συλλογές που φυλάσσονται σε βιβλιοθήκες, αρχεία και μουσεία και αντιμετωπίζουν την απειλή της κλιματικής αλλαγής.
Η ψηφιοποίηση και η αποθήκευση των συλλογών στο δικτυακό μοντέλο αποθήκευσης δεδομένων cloud αποτελούν τον πιο αποτελεσματικό τρόπο διαφύλαξης της κληρονομιάς μας, όπως έχει ήδη αναγνωριστεί στη Σύσταση της UNESCO (2015) που αναφέρεται στην ψηφιακή διατήρηση και την πρόσβαση στην πολιτιστική κληρονομιά.

Η ψηφιοποίηση απαιτεί όμως τη δημιουργία αντιγράφων. Σε πολλές περιπτώσεις διεθνείς νόμοι και κανόνες για τα πνευματικά δικαιώματα δεν επιτρέπουν σε υλικό που έχει πνευματικά δικαιώματα να διατηρηθεί ψηφιακά. Στην πραγματικότητα, περισσότερα από το ένα τέταρτο των μελών του WIPO απαγορεύουν τελείως τη διατήρηση, ακόμη και σε μορφή εκτύπωσης.

Επιπλέον, η ανακολουθία των νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων και η έλλειψη σαφών ρυθμίσεων σχετικά με την εισαγωγή και εξαγωγή έργων παρεμποδίζουν συχνά τη συνεργασία των πολιτιστικών ιδρυμάτων σε διεθνές επίπεδο. Η διασυνοριακή συνεργασία θα επέτρεπε να αποθηκευθούν ψηφιακά αντίγραφα σε διαφορετικά μέρη, ελαττώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο απώλειας, συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους και αποφεύγοντας την επανάληψη των εργασιών.

Ωστόσο, παρά το προφανές δημόσιο συμφέρον, χωρίς αντίστοιχους νόμους για τα πνευματικά δικαιώματα, τα πολιτιστικά ιδρύματα υποχρεώνονται να ζητούν άδειες και να πληρώνουν, συχνά από δημόσιους πόρους, απλώς και μόνο για να κάνουν ένα αντίγραφο. Τα πολιτιστικά ιδρύματα χρειάζονται επειγόντως ένα διεθνές νομικό πλαίσιο με σαφείς κανόνες που θα επιτρέπει τη διατήρηση των συλλογών, ακόμα και εκτός συνόρων. Μόνο ο WIPO έχει την αρμοδιότητα και τη δυνατότητα να θεσπίσει αυτό το παγκόσμιο πρότυπο και να λύσει τα διασυνοριακά προβλήματα.

Πρέπει να δράσουμε τώρα για να διευκολύνουμε το έργο των πολιτιστικών ιδρυμάτων, ώστε να επιτύχουν στη σημαντική αποστολή τους και να περιορίσουν τις απώλειες πολιτιστικών αγαθών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.

Πρέπει να δράσουμε τώρα για να διαφυλάξουμε την κληρονομιά μας.

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.